Frapujące pytanie, jak szkolić psa, zadaje sobie każdy odpowiedzialny opiekun. Ambitnych właścicieli, chcących samodzielnie wychować zwierzaka, z pewnością ucieszą klikery – niewielkie, ale skuteczne pomoce do psiej tresury. Co to jest kliker, jak go używać i dlaczego trening z klikerem pozwoli Ci szybciej osiągnąć sukces w szkoleniu psa?

Co to jest kliker?

Kliker to niewielki, mieszczący się w dłoni przedmiot, wykonany z metalu lub plastiku, w środku którego znajduje się elastyczna blaszka, czasem ukryta pod dodatkowym przyciskiem. Jej naciśnięcie wytwarza charakterystyczny dźwięk, przypominający ten, jaki wydaje myszka, którą klikamy śledząc kursor na ekranie komputera. Odgłos klikera jest jednak głośniejszy, a przycisk podczas treningu naciskamy kciukiem, a nie palcem wskazującym. Najważniejszą cechą klikacza - bo tak też nazywane są te pstrykające pomoce – jest ich neutralny i wciąż niezmienny dźwięk.
Ciekawostka Zasada działania klikera nie jest nowa, do złudzenia bowiem przypomina on dziecięce zabawki z blachy, popularne w latach 80-tych. Takie donośnie pstrykające żabki czy świerszcze nie miały funkcji wychowawczej, za to niejednego rodzica potrafiły skutecznie wyprowadzić z równowagi. Kliker dla psów jest dziś akustycznie znacznie subtelniejszy.

Zalety szkolenia klikerowego

Wad tresury z klikerem właściwie nie ma, istnieje natomiast wiele zalet:
  • trening na bazie pozytywnego wzmocnienia
  • neutralny i niecodzienny dźwięk, który zawsze jest taki sam
  • pochwała wolna od emocji (w przeciwieństwie do Twojego głosu)
  • szybka i precyzyjna nagroda za pożądane zachowanie
  • szybszy sukces w nauce
  • większa motywacja Twoja i Twojego psa
  • kliker jest lekki, niewielki i zmieści się nawet w kieszeni

Skuteczne szkolenie psa klikerem
Kliker: Skuteczne szkolenie psa dzięki sygnałom akustycznym opiera się na badaniach Pawłowa i jego odkryciach w obrebie odruchów warunkowych.

Kliker: jakie są korzyści?

Ta szczególna forma treningu opiera się na pozytywnym wzmocnieniu, a nie karaniu, co sprawia, że Twój pies jest zawsze zmotywowany. Do szkolenia klikerowego nadają się psy w każdym wieku niezależnie od tego, czy są szczeniętami, osiągnęły dorosłość czy należą już do seniorów. Niektórym opiekunom trudno jest zrozumieć, na czym polega różnica między pochwałą słowną a dźwiękiem klikera – w końcu nagroda to nagroda, prawda? Jeśli jednak zrozumiesz zasadę szkolenia z klikaczem i wcielisz ją w życie, natychmiast dostrzeżesz różnicę. Dzięki klikerowi większość psów uczy się szybciej, bo łatwiej pojmują, czego od nich oczekujemy. Kliknięcie to jasny, czytelny i precyzyjny sygnał, który zawsze brzmi tak samo i zawsze to samo oznacza.

Trening z klikerem a pies Pawłowa

Podstawą szkolenia z klikerem są wyniki badań nad psychologią psów. Pionierem tej metody był Iwan Pawłow, który odkrył istnienie odruchu warunkowego. W przeciwieństwie do odruchu bezwarunkowego, który jest automatyczną reakcją organizmu na bodźce (np. odruch wymiotny, źreniczny czy ślinienie się podczas jedzenia), odruchy warunkowe są nabyte. Poprzez systematyczne powtarzanie konkretnej czynności i skojarzenie jej z inną, odruchy warunkowe mogą powstawać na bazie bezwarunkowych – tak było w przypadku psów Pawłowa, które wydzielały ślinę na dźwięk dzwonka. Szkolenie klikerowe wykorzystuje efekt polegający na tym, że zachowanie jest pokazywane tym częściej, im częściej towarzyszy mu pozytywna konsekwencja, która reprezentuje „zysk” dla zwierzęcia. „Wygraną” dla psa jest w tym wypadku zaspokojenie potrzeb, np. żywność. Według tej metody, opartej na pozytywnym wzmocnieniu, nagroda za pożądane zachowanie jest połączona z sygnałem dźwiękowym.
Ciekawostka Iwan Pietrowicz Pawłow to rosyjski fizjolog, który w 1904 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny.

Jak działa kliker dla psa?

Kliker pozwala na szybkie i bardzo precyzyjne zaznaczenie dokładnie tego zachowania, które chcesz od psa wyegzekwować. Do szkolenia klikerowego potrzebujesz jedynie samego klikacza i szczególnie dobrych smakołyków. Z racji niewielkich rozmiarów kliker możesz zabrać ze sobą, gdziekolwiek jesteś. Podczas gdy pochwała werbalna może mieć – w zależności od emocji, samopoczucia i sytuacji - różne natężenie, melodię, intonację i długość, kliknięcie zawsze brzmi identycznie i w ułamku sekundy zaznacza konkretny epizod, który w zachowaniu psa chcemy nagrodzić. Odgłos klikera jest zatem bardziej precyzyjny niż głos i pochwały właściciela. Jak działa klikacz, zrozumiesz najlepiej ucząc psa niuansów, np. spoglądania w bok, zanim przyjmie od Ciebie przysmak. Pochwała słowna trwałaby dłużej, niż spojrzenie rzucone przez psa, które chcesz nagrodzić.

Byle nie na żywioł: od czego zacząć trening z klikerem?

Aby pies zrozumiał, co oznacza kliknięcie, musisz go uwarunkować, czyli dać do zrozumienia, że dźwięk klikera oznacza nagrodę. W tym celu usadź psa w spokojnym miejscu, tak aby nic go nie rozpraszało. Następnie użyj klikera i natychmiast podaj psu smakołyk, powtarzając to od 10 do 20 razy, aby pies zrozumiał w czym rzecz. Dość szybko zauważysz, że pies zacznie reagować na kliknięcie wyczekując smakołyka. Powtórz to ćwiczenie kilka razy w ciągu dnia, aby stwierdzić, czy na pewno zrozumiał i zapamiętał to, czego się nauczył. Po początkowym treningu w sytuacjach ubogich w bodźce, klikera możesz stopniowo używać również na zewnątrz, gdzie psu znacznie trudniej się jest skoncentrować.

Szkolenie klikerem: timing to podstawa

Najważniejszym wyzwaniem podczas treningu z klikerem jest właściwy timing, bo to na nim opiera się zasada precyzyjnego nagradzania. Masz maksymalnie dwie sekundy – a optymalnie jedną – aby kliknięciem nagrodzić pożądane zachowanie i bezpośrednio potem zaoferować psu smakołyk. Każde kliknięcie oznacza przysmak, nawet jeśli kliknąłeś w złym momencie, dlatego tak ważny jest Twój refleks. Aby Twój pies wiedział, czego od niego oczekujesz, musisz zaznaczyć klikerem ten właściwy moment w całej sekwencji jego ruchów.
Dobra rada Aby naciskać kliker zawsze w odpowiednim momencie, powinieneś wyćwiczyć refleks. Zrób to pod nieobecność psa, żebyś trening z nim zaczął już przygotowany. Możesz na przykład podrzucać małą piłkę, naciskając na kliker w momencie, kiedy osiągnie ona najwyższy punkt swojego toru.

Jak używać kliker?

Drugą ważną zasadą w treningu z klikerem jest ograniczona częstotliwość kliknięć. Za nagrodę akustyczną, poprzedzającą przysmak służy tylko jeden, pojedynczy dźwięk, a nie cała ich seria, nawet jeśli pies zrobił coś szczególnie dobrze. Nawet po osiągnięciu jakiegoś przełomowego momentu, który chcesz nagrodzić wyjątkowo, nie klikasz kilkakrotnie, lecz tylko jeden raz, pojedynczo. Jako tzw. jackpot możesz za to zamiast jednego smakołyka dać psu większą dawkę przysmaczków.

Pyszne psie smakołyki z pewnością ułatwią trening z klikerem:
  1. LOOPIES Z DROBIEM
    LOOPIES Z DROBIEM

    10,49zł

  2. LOOPIES Z WOŁOWINĄ
    LOOPIES Z WOŁOWINĄ

    10,49zł

  3. LOOPIES Z JAGNIĘCINĄ
    LOOPIES Z JAGNIĘCINĄ

    10,49zł


Jaki kliker dla psa?

Rosnąca popularność szkolenia klikerowego zaowocowała olbrzymią różnorodnością modeli. Na rynku dostępne są klikery kanciaste i obłe, podłużne i brzuchate, na pasku, sprężynce czy obrączce. Możesz kupić klikacz z metalu lub plastiku, wybór tych ostatnich jest zdecydowanie większy. Sam wygląd to zaledwie kwestia gustu, dużo ważniejsza jest ich funkcjonalność. Jeśli posiadasz psa wrażliwego, tchórzliwego lub nieśmiałego, warto jest sięgnąć po cichy kliker – dźwięk kliknięcia jest wtedy subtelny, przyjazny dla delikatnych czworonogów. Zuchwałe, odważne i wszędobylskie lub hiperaktywne czworonogi lepiej poradzą sobie z głośniejszym odgłosem, który lepiej przyciągnie ich uwagę. Dobrze jest natężenie kliknięcia sprawdzić w sklepie stacjonarnym – zakup internetowy takiej możliwości nie daje. Niektóre modele dysponują regulatorem głośności. Warto jest ponadto wybrać taki, który posiada brelok lub smycz z karabińczykiem, dzięki którym będziesz mógł zawiesić sobie kliker na przegubie lub szlufce od spodni. W ten sposób gadżet będzie zawsze w zasięgu dłoni i będziesz mógł go użyć w razie potrzeby.
Warto wiedzieć Bardzo praktyczne są klikery wyposażone w gumową obrączkę, która pozwoli Ci nawlec klikacz na palec. W ten sposób nie musisz go kurczowo ściskać w dłoni, która przyda się np. do rzucania zabawki, podczas gdy smakołyki trzymasz w drugiej ręce.

Ile kosztuje kliker dla psa?

W porównaniu z innym oprzyrządowaniem, przydatnym do życia z psem, kliker nie należy do dużych wydatków. W zależności od materiału, z jakiego jest wykonany, oraz dodatkowach funkcji względnie dołączonych akcesoriów, jak brelok, zawieszka czy regulator głośności, cena klikera waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Przeciętnie kupisz go za cenę od 6 do 20 zł.

Raz kliker, zawsze kliker?

Przeciwnicy tej metody szkolenia argumentują, że raz uwarunkowany pies będzie reagował już tylko na kliker, który zawsze trzeba będzie przy sobie nosić i nigdy nie będzie można z niego zrezygnować. Nic bardziej mylnego! Kliker to narzędzie przydatne podczas szkolenia, dopóki pies nie opanuje danej komendy. Kiedy Twój podopieczny już nauczy się żądanej czynności, kliker możesz odłożyć. Możesz go zatem używać do nauki nowych rzeczy, ale także do doskonalenia jakichś elementów. Aby wzmocnić konkretne zachowanie, możesz z powodzeniem wykorzystać inne nagrody, takie jak np. pochwała słowna, smakołyk czy zabawa zabawką.

Kliker na psich łapach
W treningu z klikerem najważniejszy jest timing i oszczędne stosowanie sygnałów dzwiękowych.

Pięć przykazań treningu z klikerem

Dla lepszego zrozumienia, jaką funkcję pełni kliker, oto kilka zasad jego używania:
  • kliker służy do zaznaczania prawidłowych zachowań – nie jest poleceniem ani sygnałem do przywołania
  • kliknięcie następuje tylko raz, a nie kilkakrotnie
  • pomiędzy kliknięciami trzeba zachować duży odstęp czasu
  • na zaznaczenie żądanego zachowania masz tylko 1-2 sekundy
  • kliker zawsze niesie za sobą nagrodę, nawet jeśli użyłeś go w niewłaściwym momencie lub przez przypadek

Jak nauczyć trików za pomocą klikera?

Ucząc psa nowych komend lub trików, masz do wyboru dwie drogi: zaznaczenie przypadkowo okazanego zachowania lub aktywne doprowadzenie psa do zrobienia czegoś.

Na przykładzie nauki siadania na rozkaz:
  1. „Uchwycenie” pożądanego zachowania: jeśli Twój pies przypadkowo wykazuje dane zachowanie, kliknij, wydając polecenie „Siad”.
  2. „Kształtowanie” zachowania: unieś smakołyk przed nosem psa, przesuwając go w kierunku ogona i kliknij, gdy pies usiądzie. Wprowadź komendę „siad” tylko wtedy, gdy Twój zwierzak już opanował to, czego od niego chcesz.

Najlepiej, jeśli wypróbujesz, która metoda zadziała u Twojego psa szybciej. W obu przypadkach kluczem do sukcesu będzie regularne powtarzanie ćwiczenia. Pamiętaj, aby jednostki treningowe były krótkie, ale za to częste. Zakończ szkolenie wtedy, kiedy pies czegoś się nauczył i został pochwalony – pozytywne skojarzenia pozwolą mu chętniej wrócić do ćwiczeń.

Jakie ćwiczenia nadają się do szkolenia klikerowego?

Niezależnie do tego, czy chcesz nauczyć psa podstawowych zasad posłuszeństwa, chodzenia na smyczy, nowych trików czy innych rzeczy: szkolenie klikerowe można stosować uniwersalnie. W przypadku większości ćwiczeń kliker pozwoli Ci szybciej osiągnąć sukces w szkoleniu i nadaje się także do stosowania w psich sportach, a ten mały, podręczny gadżet będzie praktycznym towarzyszem, który bez problemu zmieści się w kieszeni.

Jak szkolić szczeniaka z klikerem?

Szczenięta bardzo szybko uczą się kojarzyć odgłosy klikera z nagrodą, która po nich następuje. Raz uwarunkowany na dźwięk kliknięcia psiak, łatwiej nauczy się załatwiania swoich potrzeb poza domem czy podstawowych poleceń, takich jak „siad”, „leż” czy „zostań”. Z klikerem możesz również ćwiczyć prawidłowe chodzenie na smyczy. Także dorosłe psy i seniorzy nie mają problemu ze zrozumieniem zasad działania klikera. Może Ci on pomóc w ćwiczeniu nowych trików, ale także w przyzwyczajaniu psa do kagańca, do spotkań z obcymi psami czy biegu przy rowerze.



Co zrobić, gdy pies boi się odgłosu klikera?

Bojaźliwe i wrażliwe psy czasem boja się dźwięku klikera. W tym wypadku ciężko będzie wyrobić w nim pozytywne skojarzenia z treningiem. Jeśli masz do czynienia z takim czworonożnym histerykiem, rozejrzyj się za cichym klikaczem, który wydaje tylko subtelne dźwięki. Możesz także podczas treningu włożyć kliker do kieszeni lub torby, co stłumi zbyt głośne kliknięcia. Kiedy pies nauczy się, że ten dźwięk oznacza pyszną nagrodę, przestanie się bać, a Ty będziesz mógł wyjąć kliker ze schowka.

Podsumowanie

Trening z klikerem opiera się na istocie odruchów nabytych, badanych jeszcze przez Pawłowa. Regularne powtarzanie konkretnej czynności i skojarzenie jej z inną za pomocą pozytywnego wzmocnienia pozwoli Ci na osiągnięcie szybszych efektów. Kliker dla psa to praktyczne i uniwersalne narzędzie treningu, jeśli odpowiednio wyćwiczysz refleks. Właściwy timing to bowiem najważniejsza zasada szkolenia klikerowego. Ta metoda zwiększa motywację po obu stronach smyczy i sprawia, że klikacz będzie Ci wiernym towarzyszem w ćwiczeniach z psem.