Problemy z nadwagą mają nie tylko ludzie, ale i ich najbliżsi futrzani przyjaciele. Szacuje się, że z balastem zbędnych kilogramów boryka się co piąty pies w Polsce, a częstość występowania psiej otyłości w ostatnich latach regularnie wzrasta. Pomijając otyłość spowodowaną chorobami, przyczyna nadmiernego ciężaru ciała jest tylko jedna: człowiek i jego błędy w żywieniu zwierzaka. Jak odchudzić psa możliwie bezpiecznie i jak wytrwać w dzielnym postanowieniu, dowiesz się w tym artykule.
Czynnik człowieczy zwierzęcych problemów z nadwagą
Psy, podobnie jak ludzie, tyją w momencie, gdy z pokarmem otrzymują zbyt dużą ilość energii. Odpowiednie żywienie psów borykających się z nadwagą jest trudne i wymaga nie tylko odpowiedniego prowadzenia – najlepiej przez psiego dietetyka lub lekarza weterynarii, ale przede wszystkim żelaznej konsekwencji właściciela. W obliczu błagalnego spojrzenia pupila, godnego maślanych oczu Kota w Butach ze Shreka – i szeregu innych sztuczek, którymi nasze zwierzaki dysponują, większość z nas mięknie, sięgając dla psa po ulubiony przysmak. Hipnoza działa – pies wygrywa. Ale tylko ze słabą wola swojego właściciela, bo na dłuższą metę każdy dodatkowy kilogram to przysłowiowy gwóźdź do trumny.
Nadwaga chorobowa
Niewyjaśniony przyrost wagi może świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych i wymaga konsultacji z lekarzem weterynarii. Zanim zaczniesz psa odchudzać, musisz wykluczyć u niego choroby, które powodują otyłość.
Kiedy pies ma nadwagę?
Definicja idealnej budowy ciała u psa jest znacznie trudniejsza niż u człowieka, bo czworonogi mają różne wzorce ras i różną użytkowość. Linie użytkowe i wystawowe, psy pracujące, sportowe, gończe i do towarzystwa - wszystkie te czynniki mają wpływ na ocenę optymalnej wagi. Najprostszym sposobem, jak ocenić, czy pies ma nadwagę, jest sięgnięcie po opis rasy, który uwzględnia dopuszczalne masy ciała. Wartości przekraczające górną normę zwykle świadczą o nadwadze, a w przypadku znacznych różnic – o otyłości.
Jak ocenić nadwagę u psa - test żeber
Wypróbowanym sposobem na stwierdzenie nadwagi u psa jest prosty test na widoczność żeber. Jeśli żebra nie są pod skórą widoczne, ale bez problemu możesz je wymacać palcami, waga Twojego psa powinna być w normie. Jeśli żebra zniknęły jednak pod warstwą tłuszczu i nie można ich stwierdzić haptycznie, pies ma nadwagę. I odwrotnie: jeśli żebra są widoczne na pierwszy rzut oka – nawet bez dotykania – zwierzak cierpi na niedowagę.
Ocena kondycji zwierząt: skala BCS
Jednym ze sposobów pozwalających ocenić sylwetkę wszystkich psów na świecie jest oficjalna, 5- lub 9-punktowa skala kondycji zwierząt, tzw. Body Condition Score. Obydwa rodzaje skali przedstawiają kondycję czworonogów – od skrajnego wychudzenia, przez niedowagę, idealną sylwetkę, nadwagę, aż po otyłość. Chcąc przeprowadzić ocenę, wystarczy do każdej kondycji przyporządkować odpowiedni numer od 1 do 5 lub od 1 do 9. Jeśli po zsumowaniu punktów otrzymasz środkowe wartości to znak, że Twój pupil ma optymalną kondycję. Najniższa ze wspomnianych wartości zawsze świadczy o skrajnym wychudzeniu, a najwyższa o otyłości. Wszelkie odchylenia wymagają odpowiedniego postępowania.
Na czym polega Body Condition Score?
Ocenę kondycji czworonoga przeprowadza się za pomocą oceny wzrokowej oraz palpacyjnej.
Zmiana przyzwyczajeń właściciela
Największym problemem w procesie odchudzania psa są przyzwyczajenia właściciela. Jeśli wdrożysz poniższe zasady, Twój ulubieniec powinien osiągnąć właściwą masę ciała w ciągu kilkunastu tygodni. Po pierwszych dietetycznych sukcesach ważne stanie się utrzymanie osiągniętej wagi. Niestety, podobnie jak u ludzi, również u psów – w wyniku słabości właściciela - dość często pojawia się efekt jo-jo.
Odchudzanie psa: dieta i ruch
Kluczową rolę odgrywa wysokowartościowe żywienie w odpowiednich ilościach. Ważna jest nie tylko jego jakość, ale i ilość. Nie przekraczaj zalecanej dziennej dawki, nie zapominając, że każdy przysmak pomiędzy posiłkami musi zostać wliczony do dopuszczalnej ilości kalorii. Niezwykle ważne jest zadbanie o utracenie jedynie masy tłuszczowej – waga mięśni i narządów wewnętrznych nie powinna ulec zmianie, gdyż mają one ogromny wpływ na zdrowie pupila.
Wspomniane już rozdzielenie posiłków na kilka w ciągu dnia jest niezwykle ważne, gdyż pozwala przejść pupilowi komfortowo przez trudny dla niego czas utraty wagi. Dostarczanie 3, a nawet 4 posiłków dziennie pozwala zapobiec występowaniu uczucia głodu, ale też zapewnić odpowiednie uczucie sytości.
Jaką karmę wybrać, aby zadbać o zdrową sylwetkę Twojego pupila?
Pomoc specjalisty
Psy z nadwagą lub otyłe powinny być pod stałą opieką weterynarza lub dietetyka, zwłaszcza, jeśli problem istnieje już od dłuższego czasu. Specjalista wesprze Cię w żywieniu psa i codziennym postępowaniu, ale będzie też monitorować pracę serca, stawów czy też wykona regularne badania krwi. Pozwoli to zawczasu stwierdzić potencjalne zmiany chorobowe, bo otyłość u psa może być objawem schorzeń towarzyszących, np. nadczynności tarczycy.
Konsekwencje nadwagi u psa
Nie inaczej niż u ludzi, konsekwencje nadwagi i otyłości u psów mogą być bardzo poważne.
Czy psy to z natury obżartuchy?
W naturze nadwaga u psów nie występuje, chyba że ma podłoże patogenetyczne. Historycznie rzecz biorąc, problem otyłości u psów domowych wynika z ich nawyku jedzenia na zapas, na który wpływ miało ich wcześniejsze życie, przed udomowieniem. Na wolności dzikie psy jadły obficie, ale rzadko. Polowania na ofiary urządzały dopiero w momencie, gdy poczuły głód, a ubitą zwierzynę zjadały w olbrzymim pośpiechu, z obawy, że psy wyższej hierarchii zabiorą im zdobycz. Jadły wówczas dużo, nie wiedząc, kiedy pojawi się kolejna okazja na posiłek. Te zachowania żywieniowe pozostały im do dziś, mimo że już nie muszą samodzielnie dbać o zdobywanie jedzenia czy konkurować o pokarm. Większość psów, mimo regularnych posiłków czy uczucia sytości, wciąż nie może się wyzbyć tych atawistycznych zachowań i je do momentu, aż zniknie jedzenie, nieważne jakie jego ilości mają akurat do dyspozycji.
Co wpływa na wagę psa?
Na masę ciała dorosłych psów ma wpływ cały szereg różnych czynników, nad którymi Ty sam możesz zapanować i pozytywnie na nie wpłynąć.
Czynniki genetyczne: wrodzona skłonność do tycia
Część ras psów – np. labradory – ma tendencję do gromadzenia tkanki tłuszczowej. Niektóre tendencję do tycia mogą nawet przekazywać potomstwu genetycznie – mowa wówczas o nadwadze rodzinnej. Masę ciała takich psów powinieneś dlatego kontrolować nie tylko za pomocą właściwego żywienia, ale także dostarczając im odpowiedniej dawki aktywności fizycznej.
Które rasy psów mają tendencję do tycia?
Część ras psów ma szczególną tendencję do tycia.
Czynniki hormonalne: pies po kastracji
Psy po kastracji potrzebują mniejszej ilości energii – szacuje się, że jej wysokość spada nawet o około 30%. Po wykonaniu zabiegu sterylizacji zmniejsza się produkcja i wydzielanie hormonów płciowych, a zmiany metaboliczne sprzyjają odkładaniu się tkanki tłuszczowej i zwiększają apetyt. Kastracja psa prawie dwukrotnie zwiększa ryzyko nadwagi lub otyłości.
Czynniki behawioralne: właściwe wychowanie
Część psów ma wilczy apetyt i zjada wręcz wszystko to, co napotka na swojej drodze. Występowanie takich sytuacji w wieku szczenięcym nie powinno Cię dziwić – jedzenie to wszak najsilniejszy z psich instynktów. Jeśli odpowiednio nim pokierujesz, masz duże szanse, że psiak zmieni swoje nawyki. To ważne również w celu uniknięcia zatrucia poprzez połknięcie niebezpiecznej substancji.
Czynniki środowiskowe
Poza ilością i jakością karmy na masę ciała wpływa również aktywność fizyczna. Odpowiednia częstotliwość i długość spacerów, ale też treningi i zabawy są decydujące dla zachowania optymalnej wagi – lub jej zrzucenia.
Czynniki wiekowe: gdy pies się starzeje
Prawdopodobieństwo nadwagi rośnie wraz z wiekiem. Problem ten najczęściej dotyka psów w średnim wieku, mających kilka lat. Powyżej 12-14 roku życia ryzyko pojawienia się nadmiernej ilości kilogramów znacznie spada. Starzejący się pies, który ma dodatkowo do udźwignięcia zbędne kilogramy, jest szczególnie narażony na poważne choroby.
Strategia małych kroków
Po ustaleniu stopnia nadwagi i masy ciała, jaką Twój pies powinien utracić, pamiętaj, że tygodniowo nie powinien on spalić więcej niż 1 - 2% aktualnej masy ciała. Ważne jest stopniowe zmniejszanie dziennej dawki pokarmu i równie stopniowe zwiększenie aktywności fizycznej. W przypadku żywienia żołądek psa musi systematycznie zostać przyzwyczajony do mniejszej ilości kalorii. Natomiast jeśli chodzi o ruch, to nie możesz psa przeforsować – zbędne kilogramy negatywnie wpływają na kondycję, a zmuszanie go do wysiłku byłoby kontraproduktywne. Jeśli Twój pies czuje się jak ryba w wodzie, pływanie będzie najlepszym rozwiązaniem: pies spali dużą ilość kalorii i wzmocni mięśnie.
Jaka powinna być zawartość tkanki tłuszczowej?
Szacuje się, że zawartość tkanki tłuszczowej u zdrowego psa wynosi 15-22%, w przypadku suczek 15-25%. Żaden pies nie powinien przekraczać 25% i schodzić poniżej 15%. W przypadku skrajnej otyłości jej wartość może przekroczyć nawet 50%.
Rasy i ich wagowe ideały
Określenie idealnej masy ciała psa jest trudne zwłaszcza wtedy, gdy masz w domu kundelka. U psów rasowych jest to znacznie prostsze, bo wzorce ras organizacji FCI jednoznacznie podają przedziały idealnej wagi ciała.
Podsumowanie
Planując strategię, jak odchudzić psa, weź pod uwagę rodzaj karmy i odpowiednią dawkę aktywności fizycznej. Jeśli nadwaga u Twojego psa nie ma podłoża chorobowego, decydującym czynnikiem jesteś zawsze Ty i Twoje nawyki. Pamiętaj, że kluczem do osiągnięcia sukcesu jest konsekwentne przestrzeganie zasad – to Ty jesteś odpowiedzialny za ich wdrożenie i pilnowanie. Stawką jest zdrowie Twojego ulubieńca - odchudzając go przedłużasz mu życie.
Wyjaśnienie
Przedstawione tu treści służą wyłącznie celom informacyjnym. Nie stanowią one rekomendacji ani promocji opisanych lub wspomnianych metod diagnostycznych, leczenia lub leków. Artykuł nie gwarantuje kompletności ani aktualności, dokładności przedstawionych informacji. Artykuł w żaden sposób nie zastępuje profesjonalnej porady lekarza weterynarii i nie powinien być wykorzystywany jako podstawa do niezależnej diagnozy lub rozpoczęcia, modyfikacji lub przerwania leczenia jakiegokolwiek schorzenia zwierzęcia. Zawsze konsultuj się z lekarzem weterynarii, jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące zdrowia Twojego zwierzęcia!