Problemy z nadwagą mają nie tylko ludzie, ale i ich najbliżsi futrzani przyjaciele. Szacuje się, że z balastem zbędnych kilogramów boryka się co piąty pies w Polsce, a częstość występowania psiej otyłości w ostatnich latach regularnie wzrasta. Pomijając otyłość spowodowaną chorobami, przyczyna nadmiernego ciężaru ciała jest tylko jedna: człowiek i jego błędy w żywieniu zwierzaka. Jak odchudzić psa możliwie bezpiecznie i jak wytrwać w dzielnym postanowieniu, dowiesz się w tym artykule.

 


Czynnik człowieczy zwierzęcych problemów z nadwagą

Nadwaga u psa
Nadwaga u psa spowodowana jest czasem nieodkrytymi schorzeniami, ale najczęściej wynika z nieprawidłowych nawyków żywieniowych.

Psy, podobnie jak ludzie, tyją w momencie, gdy z pokarmem otrzymują zbyt dużą ilość energii. Odpowiednie żywienie psów borykających się z nadwagą jest trudne i wymaga nie tylko odpowiedniego prowadzenia – najlepiej przez psiego dietetyka lub lekarza weterynarii, ale przede wszystkim żelaznej konsekwencji właściciela. W obliczu błagalnego spojrzenia pupila, godnego maślanych oczu Kota w Butach ze Shreka – i szeregu innych sztuczek, którymi nasze zwierzaki dysponują, większość z nas mięknie, sięgając dla psa po ulubiony przysmak. Hipnoza działa – pies wygrywa. Ale tylko ze słabą wola swojego właściciela, bo na dłuższą metę każdy dodatkowy kilogram to przysłowiowy gwóźdź do trumny.


Nadwaga chorobowa

Niewyjaśniony przyrost wagi może świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych i wymaga konsultacji z lekarzem weterynarii. Zanim zaczniesz psa odchudzać, musisz wykluczyć u niego choroby, które powodują otyłość.

Należą do nich:

  1. niedoczynność tarczycy
  2. zespół Cushinga (nieprawidłowe działanie nadnerczy)
  3. nieprawidłowe działanie podwzgórza


Kiedy pies ma nadwagę?

Definicja idealnej budowy ciała u psa jest znacznie trudniejsza niż u człowieka, bo czworonogi mają różne wzorce ras i różną użytkowość. Linie użytkowe i wystawowe, psy pracujące, sportowe, gończe i do towarzystwa - wszystkie te czynniki mają wpływ na ocenę optymalnej wagi. Najprostszym sposobem, jak ocenić, czy pies ma nadwagę, jest sięgnięcie po opis rasy, który uwzględnia dopuszczalne masy ciała. Wartości przekraczające górną normę zwykle świadczą o nadwadze, a w przypadku znacznych różnic – o otyłości.

Nadwaga a otyłość Nadwaga u psa to zwiększenie masy ciała o powyżej 10% w stosunku do optymalnej. Pies jest już otyły, jeśli przybrał na wadze o 20% więcej niż przewiduje norma.


 

Jak ocenić nadwagę u psa - test żeber

Wypróbowanym sposobem na stwierdzenie nadwagi u psa jest prosty test na widoczność żeber. Jeśli żebra nie są pod skórą widoczne, ale bez problemu możesz je wymacać palcami, waga Twojego psa powinna być w normie. Jeśli żebra zniknęły jednak pod warstwą tłuszczu i nie można ich stwierdzić haptycznie, pies ma nadwagę. I odwrotnie: jeśli żebra są widoczne na pierwszy rzut oka – nawet bez dotykania – zwierzak cierpi na niedowagę.


Ocena kondycji zwierząt: skala BCS

Jednym ze sposobów pozwalających ocenić sylwetkę wszystkich psów na świecie jest oficjalna, 5- lub 9-punktowa skala kondycji zwierząt, tzw. Body Condition Score. Obydwa rodzaje skali przedstawiają kondycję czworonogów – od skrajnego wychudzenia, przez niedowagę, idealną sylwetkę, nadwagę, aż po otyłość. Chcąc przeprowadzić ocenę, wystarczy do każdej kondycji przyporządkować odpowiedni numer od 1 do 5 lub od 1 do 9. Jeśli po zsumowaniu punktów otrzymasz środkowe wartości to znak, że Twój pupil ma optymalną kondycję. Najniższa ze wspomnianych wartości zawsze świadczy o skrajnym wychudzeniu, a najwyższa o otyłości. Wszelkie odchylenia wymagają odpowiedniego postępowania.

Na czym polega Body Condition Score?

Ocenę kondycji czworonoga przeprowadza się za pomocą oceny wzrokowej oraz palpacyjnej.

Wzrokowo ocenić można:

  • tułów z góry i uwzględnienie wcięcia w talii,
  • tułów z boku i uwzględnienie widoczności żeber, guzów biodrowych i wyrostków kolczystych kręgosłupa,
  • brzuch z boku, w tym podkasanie brzucha lub jego brak.

Palpacyjnie, oceniając grubość tkanki tłuszczowej brzucha, sprawdza się:

  • żebra,
  • okolicę lędźwiowo-krzyżową,
  • nasadę ogona.

Zmiana przyzwyczajeń właściciela

Największym problemem w procesie odchudzania psa są przyzwyczajenia właściciela. Jeśli wdrożysz poniższe zasady, Twój ulubieniec powinien osiągnąć właściwą masę ciała w ciągu kilkunastu tygodni. Po pierwszych dietetycznych sukcesach ważne stanie się utrzymanie osiągniętej wagi. Niestety, podobnie jak u ludzi, również u psów – w wyniku słabości właściciela - dość często pojawia się efekt jo-jo.

Rada nr 1 Jeśli Twój pies żebrze o pokarm, pamiętaj, że najczęściej nie wynika to z uczucia głodu, lecz z problemów behawioralnych. Zajmij jego uwagę czynnościami, które lubi – aportowaniem, szukaniem ukrytych zabawek, sztuczkami, zabawami na inteligencję. Większość psów ma więcej niż jedno hobby (jedzenie) – wystarczy je tylko odkryć i rozwijać. Nie zapominaj, że nadwaga może drastycznie skrócić życie Twojego psa. Czy kolejny wyżebrany przysmak jest tego wart?


Odchudzanie psa: dieta i ruch

Aby udało Ci się odchudzić psa, ważne są dwa faktory:

  1. odpowiednia dieta
  2. dużo ruchu

Kluczową rolę odgrywa wysokowartościowe żywienie w odpowiednich ilościach. Ważna jest nie tylko jego jakość, ale i ilość. Nie przekraczaj zalecanej dziennej dawki, nie zapominając, że każdy przysmak pomiędzy posiłkami musi zostać wliczony do dopuszczalnej ilości kalorii. Niezwykle ważne jest zadbanie o utracenie jedynie masy tłuszczowej – waga mięśni i narządów wewnętrznych nie powinna ulec zmianie, gdyż mają one ogromny wpływ na zdrowie pupila.

Rada nr 2 Warto żywić psa karmą z dodatkiem ziół wspierających metabolizm, psyllium i beta glukanów, które z kolei będą pomagać uporać się z napadami głodu. Posiłek z takimi dodatkami stworzy zdrowy, pełnowartościowy, a jednocześnie niskokaloryczny posiłek.

Dieta odchudzająca powinna:

  • być niskokaloryczna, tj. dostarczać mniejszą ilość energii,
  • mieć obniżony poziom tłuszczu, który stymuluje utratę tłuszczowej masy ciała,
  • zawierać zwiększoną ilość białka, które pozwala na zachowanie beztłuszczowej masy ciała przy utracie tkanki tłuszczowej,
  • obejmować umiarkowany poziom włókna pokarmowego – odpowiada ono za uczucie sytości i zwiększa objętość karmy.

Wspomniane już rozdzielenie posiłków na kilka w ciągu dnia jest niezwykle ważne, gdyż pozwala przejść pupilowi komfortowo przez trudny dla niego czas utraty wagi. Dostarczanie 3, a nawet 4 posiłków dziennie pozwala zapobiec występowaniu uczucia głodu, ale też zapewnić odpowiednie uczucie sytości.


Jaką karmę wybrać, aby zadbać o zdrową sylwetkę Twojego pupila?

Pomoc specjalisty

Psy z nadwagą lub otyłe powinny być pod stałą opieką weterynarza lub dietetyka, zwłaszcza, jeśli problem istnieje już od dłuższego czasu. Specjalista wesprze Cię w żywieniu psa i codziennym postępowaniu, ale będzie też monitorować pracę serca, stawów czy też wykona regularne badania krwi. Pozwoli to zawczasu stwierdzić potencjalne zmiany chorobowe, bo otyłość u psa może być objawem schorzeń towarzyszących, np. nadczynności tarczycy.


Rada nr 3 Nie licz na to, że kilogramy znikną od razu. Odchudzanie psa to proces, który wymaga cierpliwości i konsekwencji i może potrwać nawet kilkanaście miesięcy. Oprócz odpowiedniej diety warto wdrożyć ćwiczenia fizyczne i rehabilitacyjne np. hydroterapię.


Konsekwencje nadwagi u psa

Jak odchudzić psa
Gruby pies może mieć podobne problemy zdrowotne jak człowiek: nadciśnienie, choroby kości i stawów, choroby układu krążenia czy trudności z oddychaniem.

Nie inaczej niż u ludzi, konsekwencje nadwagi i otyłości u psów mogą być bardzo poważne.

Do najważniejszych można zaliczyć:

  • choroby kości i stawów,
  • choroby układu krążenia,
  • nadciśnienie tętnicze krwi,
  • trudności z oddychaniem,
  • szybkie męczenie się (duszność wysiłkowa),
  • nietrzymanie moczu.


Czy psy to z natury obżartuchy?

W naturze nadwaga u psów nie występuje, chyba że ma podłoże patogenetyczne. Historycznie rzecz biorąc, problem otyłości u psów domowych wynika z ich nawyku jedzenia na zapas, na który wpływ miało ich wcześniejsze życie, przed udomowieniem. Na wolności dzikie psy jadły obficie, ale rzadko. Polowania na ofiary urządzały dopiero w momencie, gdy poczuły głód, a ubitą zwierzynę zjadały w olbrzymim pośpiechu, z obawy, że psy wyższej hierarchii zabiorą im zdobycz. Jadły wówczas dużo, nie wiedząc, kiedy pojawi się kolejna okazja na posiłek. Te zachowania żywieniowe pozostały im do dziś, mimo że już nie muszą samodzielnie dbać o zdobywanie jedzenia czy konkurować o pokarm. Większość psów, mimo regularnych posiłków czy uczucia sytości, wciąż nie może się wyzbyć tych atawistycznych zachowań i je do momentu, aż zniknie jedzenie, nieważne jakie jego ilości mają akurat do dyspozycji.

Rada nr 4 Jeśli i Twój pies „nie ma umiaru” w jedzeniu, nigdy nie może mieć stałego dostępu do pokarmu. Posiłki powinien przyjmować o stałych porach, ale w małych porcjach, trzy do czterech razy dziennie. Dodatkowe smakołyki surowo mu racjonuj. Trzymaj się najlepiej zalecanej dziennej dawki karmy i wybierz jej odpowiedni rodzaj – stosowny do wielkości rasy i aktywności pupila.


 

Co wpływa na wagę psa?

Na masę ciała dorosłych psów ma wpływ cały szereg różnych czynników, nad którymi Ty sam możesz zapanować i pozytywnie na nie wpłynąć.

Zalicza się do nich warunki:

  • genetyczne,
  • hormonalne,
  • behawioralne,
  • środowiskowe,
  • wiekowe.


Czynniki genetyczne: wrodzona skłonność do tycia

Część ras psów – np. labradory – ma tendencję do gromadzenia tkanki tłuszczowej. Niektóre tendencję do tycia mogą nawet przekazywać potomstwu genetycznie – mowa wówczas o nadwadze rodzinnej. Masę ciała takich psów powinieneś dlatego kontrolować nie tylko za pomocą właściwego żywienia, ale także dostarczając im odpowiedniej dawki aktywności fizycznej.

Rada na 5 Ruch i zabawy na świeżym powietrzu nie tylko pomogą utrzymać właściwą wagę lub zrzucić zbyteczne kilogramy, ale i zacieśnią więź między człowiekiem a czworonogiem. Ogromna większość psów uwielbia spacery i szaleństwa pod gołym niebem – zgoła równie namiętnie jak jedzenie, jeśli tylko dostatecznie je uatrakcyjnisz.


Które rasy psów mają tendencję do tycia?

Część ras psów ma szczególną tendencję do tycia.

Zaliczyć do nich można:

  • Labrador Retriever,
  • Golden Retriever,
  • Beagle,
  • Basset,
  • Nowofundland,
  • Cavalier King Charles Spaniel,
  • Owczarek szkocki długowłosy,
  • Berneński pies pasterski,
  • Bernardyn.

Czynniki hormonalne: pies po kastracji

Psy po kastracji potrzebują mniejszej ilości energii – szacuje się, że jej wysokość spada nawet o około 30%. Po wykonaniu zabiegu sterylizacji zmniejsza się produkcja i wydzielanie hormonów płciowych, a zmiany metaboliczne sprzyjają odkładaniu się tkanki tłuszczowej i zwiększają apetyt. Kastracja psa prawie dwukrotnie zwiększa ryzyko nadwagi lub otyłości.

Rada nr 6 Wykastrowane psy często się rozleniwiają. Jeśli Twój pies wykazuje większe zainteresowanie zawartością miski niż aktywnością fizyczną, możesz go zachęcić do spacerów właśnie smakołykami. Zamiast po prostu napełniać miskę, przenieś rytuały karmienia na zewnątrz. Suchą karmę możesz umieścić w dummy i nagradzać nią psa po każdym aportowaniu torebki. Jeśli posiadasz ogród, możesz psa karmić właśnie tam – uprzednio chowając kawałeczki karmy w trudno dostępne miejsca i kazać mu ich szukać.

Czynniki behawioralne: właściwe wychowanie

Część psów ma wilczy apetyt i zjada wręcz wszystko to, co napotka na swojej drodze. Występowanie takich sytuacji w wieku szczenięcym nie powinno Cię dziwić – jedzenie to wszak najsilniejszy z psich instynktów. Jeśli odpowiednio nim pokierujesz, masz duże szanse, że psiak zmieni swoje nawyki. To ważne również w celu uniknięcia zatrucia poprzez połknięcie niebezpiecznej substancji.

Rada nr 7 Jedzenie na rozkaz – czy tylko za pozwoleniem właściciela – to bardzo pożyteczny nawyk. Pozwoli to uniknąć wąchania odpadków, odchodów czy trujących substancji i zapewni kontrolowany dopływ kalorii. To jednak już wysoki stopień zaawansowania w wychowaniu psa – skontaktuj się najlepiej z trenerem lub behawiorystą.

Czynniki środowiskowe

Poza ilością i jakością karmy na masę ciała wpływa również aktywność fizyczna. Odpowiednia częstotliwość i długość spacerów, ale też treningi i zabawy są decydujące dla zachowania optymalnej wagi – lub jej zrzucenia.

Rada nr 8 Zamiast jednego lub dwu regularnych posiłków dziennie, warto jest rozłożyć ilość pokarmu na mniejsze porcje i połączyć je z treningiem. Niech pies sobie na wszystkie pyszności zasłuży – w formie nagrody za właściwie wykonane polecenia – lub straci kilka dobrych kalorii udając się na poszukiwanie ukrytego wcześniej posiłku. Zabawa w chowanego świetnie nadaje się również do mieszkania.

Czynniki wiekowe: gdy pies się starzeje

Prawdopodobieństwo nadwagi rośnie wraz z wiekiem. Problem ten najczęściej dotyka psów w średnim wieku, mających kilka lat. Powyżej 12-14 roku życia ryzyko pojawienia się nadmiernej ilości kilogramów znacznie spada. Starzejący się pies, który ma dodatkowo do udźwignięcia zbędne kilogramy, jest szczególnie narażony na poważne choroby.

Rada nr 9 Również starsze psy nie powinny być zdane na marazm i bezruch. Zadbaj o stosowną dawkę ruchu i zajęć mentalnych. Spacery nie muszą – i nie powinny - być wyczerpującymi maratonami, a zadania sportowymi wyczynami, ale regularny ruch i systematyczne ćwiczenia pozwolą psom-seniorom pozbyć się balastu zbędnych kilogramów i zachować dobrą kondycję.


Strategia małych kroków

Po ustaleniu stopnia nadwagi i masy ciała, jaką Twój pies powinien utracić, pamiętaj, że tygodniowo nie powinien on spalić więcej niż 1 - 2% aktualnej masy ciała. Ważne jest stopniowe zmniejszanie dziennej dawki pokarmu i równie stopniowe zwiększenie aktywności fizycznej. W przypadku żywienia żołądek psa musi systematycznie zostać przyzwyczajony do mniejszej ilości kalorii. Natomiast jeśli chodzi o ruch, to nie możesz psa przeforsować – zbędne kilogramy negatywnie wpływają na kondycję, a zmuszanie go do wysiłku byłoby kontraproduktywne. Jeśli Twój pies czuje się jak ryba w wodzie, pływanie będzie najlepszym rozwiązaniem: pies spali dużą ilość kalorii i wzmocni mięśnie.

Rada nr 10 Wydłuż dotychczasowe spacery bądź zwiększ ich ilość. Jeśli Twój pupil lubi aportować – jeden kilkunastominutowy trening dziennie będzie wystarczający. Każdego kolejnego dnia możesz małymi krokami wydłużać czas treningu. Zamiast mącznych ciastek sięgnij po chude suszone mięso lub ryby. Bez chemicznych dodatków, cukru i wysokokalorycznych węglowodanów.


Jaka powinna być zawartość tkanki tłuszczowej?

Szacuje się, że zawartość tkanki tłuszczowej u zdrowego psa wynosi 15-22%, w przypadku suczek 15-25%. Żaden pies nie powinien przekraczać 25% i schodzić poniżej 15%. W przypadku skrajnej otyłości jej wartość może przekroczyć nawet 50%.

Rasy i ich wagowe ideały

Określenie idealnej masy ciała psa jest trudne zwłaszcza wtedy, gdy masz w domu kundelka. U psów rasowych jest to znacznie prostsze, bo wzorce ras organizacji FCI jednoznacznie podają przedziały idealnej wagi ciała.

Oto kilka wybranych ras wraz z optymalnymi przedziałami masy ciała:

  • Bernardyn: 50-90 kg,
  • Dog niemiecki: 45-55 kg,
  • Berneński pies pasterski: 40-44 kg,
  • Doberman: 30-40 kg,
  • Golden Retriever: 27-36 kg,
  • Labrador: 25-34 kg,
  • Bokser: 25-32 kg,
  • Yorkshire Terrier: 2-4 kg,
  • Cocker Spaniel: 13-15 kg,
  • Beagle: 8-14 kg,
  • Buldożek francuski: 10-13 kg,
  • Jamnik: 9-12 kg,
  • Mops: 6-8 kg,
  • Shih Tzu: 5-7 kg,
  • Maltańczyk: 2-3 kg.



Podsumowanie

Planując strategię, jak odchudzić psa, weź pod uwagę rodzaj karmy i odpowiednią dawkę aktywności fizycznej. Jeśli nadwaga u Twojego psa nie ma podłoża chorobowego, decydującym czynnikiem jesteś zawsze Ty i Twoje nawyki. Pamiętaj, że kluczem do osiągnięcia sukcesu jest konsekwentne przestrzeganie zasad – to Ty jesteś odpowiedzialny za ich wdrożenie i pilnowanie. Stawką jest zdrowie Twojego ulubieńca - odchudzając go przedłużasz mu życie.



 

Wyjaśnienie
Przedstawione tu treści służą wyłącznie celom informacyjnym. Nie stanowią one rekomendacji ani promocji opisanych lub wspomnianych metod diagnostycznych, leczenia lub leków. Artykuł nie gwarantuje kompletności ani aktualności, dokładności przedstawionych informacji. Artykuł w żaden sposób nie zastępuje profesjonalnej porady lekarza weterynarii i nie powinien być wykorzystywany jako podstawa do niezależnej diagnozy lub rozpoczęcia, modyfikacji lub przerwania leczenia jakiegokolwiek schorzenia zwierzęcia. Zawsze konsultuj się z lekarzem weterynarii, jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące zdrowia Twojego zwierzęcia!