Choroby skóry u psa

Przyczyny schorzeń skórnych u psa

Schorzenia skóry, czyli dermatozy, mogą być nabyte lub uwarunkowane genetycznie.

Psia skóra: cud natury

Skóra psa to istny cud natury i jego największy narząd, stanowiący wraz z sierścią ok. 12 % masy czworonoga. Służy mu jako bariera chroniąca narządy, mięśnie i szkielet. Skóra zapewnia ochronę przed pasożytami, reguluje temperaturę ciała, przechowuje tłuszcz i witaminy, zapobiega utracie wody oraz mieści wrażliwe zakończenia nerwowe. Wytwarzane przez skórę sebum - oleista substancja, tworząca cieniutką warstwę biofilmu – pozwala na utrzymanie równowagi między „dobrymi” i „złymi” bakteriami, zapobiegając namnażaniu się patogennych drobnoustrojów. Sebum reguluje również pH skóry psa, chroniąc go przed podrażnieniami środowiskowymi. Większość ras ma skórę bardzo jasną: białą lub szarą.

Zmiany skórne u psa

Wszelkie zmiany w wyglądzie psiej skóry świadczą o zachwianej równowadze organizmu i wymagają podjęcia konkretnych działań. Zignorowane zwykle prowadzą do pogorszenia schorzenia i rozmaitych powikłań. Zmiany w skórze i sierści czworonoga często są objawem konkretnych chorób dermatologicznych, a tylko czasem czynnikiem towarzyszącym na przykład stresowi.

Świerzb u psa: choroba zaraźliwa także dla człowieka

Świerzb to pasożytnicza choroba skóry psów, spowodowana przez pajęczaki i niebezpieczna również dla człowieka, bo z łatwością się na niego przenosi. Charakterystyczne objawy świerzbu to zmiany skórne w okolicy pyska, uszu i oczu, łokci, pachwin i stawów skokowych oraz brzucha i klatki piersiowej. Z czasem świerzbowiec atakuje całe ciało.
Najbardziej dominującym symptomem, pojawiającym się często jeszcze zanim dojdzie do zmian skórnych, jest intensywny świąd. W początkach choroby można zauważyć rumień, później powstają wyłysienia i strupy. Im bardziej się pies drapie, tym bardziej uszkadza skórę. W ten sposób do ran wnikają bakterie, uniemożliwiające gojenie się skóry i ułatwiające namnażanie się świerzbowca i roznoszenie go po całym ciele.

Świerzbowiec drążący i uszny

Lekarze odróżniają świerzbowiec drążący i świerzbowiec uszny. Bez podjęcia terapii świerzbowiec drążący po początkowym rozmnożeniu się na powierzchni skóry psa, szybko wnika w górną warstwę naskórka. Tam drąży tunele i składa w nich jaja, z których wylęgają się larwy. Świerzb uszny z kolei nigdy nie wnika pod skórę, lecz atakuje przewody słuchowe zwierzęcia, w których samice składają jaja. Leczenie jest skomplikowane, zwłaszcza w przypadku świerzbowca drążącego, który jest w skórze świetnie chroniony. Aby nie doszło do nawrotu choroby, wszystkie pasożyty muszą zostać wyeliminowane.

Grzybica skóry u psa

Grzybica skóry daje łatwo zauważalne, ale niespecyficzne zmiany na skórze psa, dlatego nierzadko bywa nierozpoznana lub nieprawidłowo leczona. Do najczęstszych dermatofitów, wywołujących zmiany skóry u psów należą grzyby nitkowate i drożdżaki. Spustoszenie, jakie zwykle zostawiają na psiej skórze grzyby nitkowate – głównie Microsporum Canis – to przerzedzenie sierści oraz jej plackowate łysienie, otoczone zgrubieniami skóry. Z kolei drożdżaki z rodzaju Malassezia i Candida lub organizmy drożdżakopodobne z rodzaju Trichosporon sprawiają, że skóra – głównie na uszach, łapach, w pachwinach i i na spodzie szyi – staje się tłusta, łuszcząca i nieprzyjemnie pachnie. Drożdże Malassezia wchodzą w skład normalnej flory skóry w obszarach o podwyższonej wilgotności i cieple, występują zatem w zewnętrznych kanałach słuchowych, między palcami lub na spodniej stronie ogona. Do grzybicy zwanej Malassezia dermatitis dochodzi wtedy, gdy równowaga między drożdżami a mechanizmami obronnymi skóry zostaje zachwiana i grzyby zaczynają się namnażać. Na choroby grzybicze cierpią najczęściej szczenięta oraz osobniki, których układ odpornościowy jest osłabiony przez inną chorobę, np. jak atopowe zapalenie skóry, alergia pokarmowa czy zaburzenia hormonalne, takie jak niedoczynność tarczycy.

Zapalenie skóry u psa

Ta dolegliwość jest w wśród psów dość rozpowszechniona, ale jej objawy mogą być bardzo różne – w zależności od przyczyn. Zapalenie skóry u psa można podzielić na:

• atopowe zapalenie skóry – to choroba genetyczna, której geneza nie jest ostatecznie zbadana. Jest przewlekłą dolegliwością ze skłonnościami do nawracania. Za przyczyny przyjmuje się głównie alergeny pyłków roślin, kurzu, pleśni lub detergentów, ale także pasożyty, wahania gospodarki hormonalnej oraz schorzenia wewnętrzne. Właściwa diagnoza i terapia nie są łatwe, bo objawy mogą mieć różny stopień nasilenia i dochodzą do głosu w rożnym wieku: zarówno u szczeniąt od 3 miesiąca życia jak i u młodych, jedno- lub dwuletnich psów. Najczęściej pojawiają się: świąd, potliwość, zapalenie spojówek, zapalenie warg, pęcherze, nadżerki, rumienie, strupy oraz ropna wydzielina, a także wzrost wagi. Wyleczenie atopowego zapalenia skóry jest niemożliwe – celem terapii, polegającej na eliminacji alergenów z otoczenia psa, jest jedynie poprawa jakości życia zwierzęcia. Jeśli alergeny są znane, można podjąć się odczulania. Atopowemu zapaleniu skóry towarzyszą często infekcje wtórne, bo zwierzę drapie, wylizuje i wygryza swędzące miejsca.

• ropne zapalenie skóry u psa – to schorzenie o podłożu przede wszystkim bakteryjnym, może być jednak wywołane także alergią pokarmową, reakcją na szczepienie, stanem zapalnym ucha zewnętrznego czy pasożytami. Wysokie temperatury i wilgoć sprzyjają rozwojowi bakterii, dlatego do ostrego zapalenia zewnętrznych partii skóry częściej dochodzi w lecie niż w zimnej porze roku. Psy długowłose i zwolennicy pływania, ale także czworonogi o zaniedbanej, sfilcowanej sierści są narażone najbardziej. Te nad wyraz dokuczliwe zmiany skóry, określane też jako hot spot („gorąca plama”) to ropne, sączące się, nieprzyjemnie pachnące rany o okrągłym kształcie, którym towarzyszy ostry świąd. Pies intensywnie się drapie i gryzie chorobowo zmienione miejsce, szybko pogarszając objawy i doprowadzając do rozległego rozwoju jątrzących się ran.
  
  

Nużyca u psa

Podobnie jak grzybica, wywołana nadmiernym rozwojem żyjących na skórze grzybów, również nużyca powstaje w wyniku za dużego rozmnożenia pasożytów – w tym wypadku roztoczy, naturalnie występujących na skórze zdrowych psów. Nużeniec psi (Demodex canis) mierzy około jednej czwartej milimetra i wywołuje dwa rodzaje chorób skóry - miejscową i uogólnioną. Postać miejscowa charakteryzuje się mniejszą ilością zmian chorobowych, w uogólnionej jest ich więcej i dotyczą całego ciała. Dolegliwości odmiany miejscowej to rumień i złuszczenia przede wszystkim w okolicy pyska, głowy, a także oczu. Nużyca palcowa – odmiany miejscowej – to widoczne zaczerwienienia na palcach i pomiędzy nimi, występujące głównie u psów bardzo dużych, jak np. bernardyn. Diagnoza obejmuje zbadanie zeskrobin skóry po szybkim i bezbolesnym pobraniu próbki. Leczenie jest już jednak żmudne i długotrwałe: oprócz stosowania środków roztoczobójczych i kąpieli, najważniejsza jest trwała poprawa sprawności układu odpornościowego psa. Na demodekozę zapadają najczęściej szczenięta i psy o osłabionym układzie immunologicznym – to typowa choroba zaniedbanych czworonogów z organizacji ochrony zwierząt.

Gronkowiec u psa

Podobnie jak w przypadku niektórych grzybów czy roztoczy, żyjących na psiej skórze w idealnej z nią symbiozie, również bakterie gronkowca wchodzą w skład mikroflory skórnej i śluzówkowej. Wszystkie ze znanych izolowanych od zwierząt gatunków są potencjalnie chorobotwórcze. Ziarenkowce - inaczej stafylokoki (łac. Staphylococcus) - są względnymi beztlenowcami, żyją więc zarówno w warunkach tlenowych, jak i beztlenowych. Gronkowce obecne są także w otoczeniu zwierzęcia: w glebie, powietrzu, wodzie czy na przedmiotach i świetnie tam sobie radzą, będąc jednymi z bardziej opornych na wysychanie i dezynfekcję drobnoustrojów. Gronkowce nisko zjadliwe mogą – na stałe lub przejściowo - zasiedlać nieuszkodzony nabłonek zdrowych psów, nie wywołując u nich żadnych zmian chorobowych. Jednak w momencie osłabienia nabłonka mogą organizm zaatakować, może do tego dojść na skutek urazów mechanicznych, zakażeń skóry innymi mikroorganizmami czy zaburzeń hormonalnych. Gronkowcowe zapalenie skóry u psów atakuje mieszki włosowe i występuje najczęściej na łapach, brzuchu, udach oraz napletku. W pierwszym stadium pojawiają się włochate grudki, które z czasem zmieniają się w krostki, a w końcu w strupy. Potem tworzą się blizny i pozostają gołe place skóry.

Jaką karmę weterynaryjną wybrać, aby zadbać o zdrową skórę Twojego pupila?

Alergie

Coraz częściej rozmaite zmiany skórne występują u psów, reagujących uczuleniem na różnego rodzaju alergeny, zawarte w karmie, szamponie, zabawkach czy w pchlej ślinie. Alergie u psa należą do najtrudniejszych do zdiagnozowania chorób skóry, bo ilość substancji uczulających wciąż rośnie i ciężko jest zdefiniować tę jedną odpowiedzialną. Objawy alergii koncentrują się zwykle na okolicach głowy, uszu, przedpiersia i przednich kończyn oraz brzucha. Pies cierpi na silny świąd, często ma łojotok lub nawracające ropne zapalenie skóry oraz pokrzywkę. W wyniku drapania, skubania i lizania swędzących miejsc powstają wyłysienia i rany.

Leczenie skórnych objawów alergii pokarmowych polega na doraźnym podaniu środka przeciwświądowego, a następnie stosowania diety eliminacyjnej, czyli żywności zawierającej tylko jedno źródło białka – najczęściej jest to mięso, którego psi organizm jeszcze nie zna. W przypadku alergii na środki pielęgnacyjne, zabawki czy tekstylia, zaleca się kupno akcesoriów ekologicznych: łagodnego mydła zamiast chemicznego szamponu, naturalnych gryzaków zamiast plastiku skażonego zmiękczaczami, utwardzaczami i substancjami karcinogennymi. W przypadku legowisk i kocyków można sięgnąć po tkaniny z biobawełny lub innych ekologicznych włókien.

Pasożyty zewnętrzne

Do pasożytów, szczególnie dających się psom we znaki, należą roztocza (w tym swędziki jesienne), pchły, kleszcze i wszy. Objawem inwazji larw swędzika jesiennego jest przede wszystkich ostry świąd oraz różnego rodzaju wykwity skórne, takie jak rumień, krosty, grudki, pęcherzyki czy strupki. Zaatakowane psy nerwowo się drapią, iskają, liżą, trzepią lub ocierają o przedmioty. Same pasożyty można rozróżnić gołym okiem: to małe, pomarańczowe punkciki, przypominające kawior. Ostre swędzenie pojawia się również w przypadku pcheł i wszy. Kleszcze świądu nie wywołują, ale mogą przenosić niebezpieczne choroby, w tym boreliozę i erlichiozę, dlatego konieczna jest regularna kontrola sierści i usuwanie wbitych w skórę pasożytów.

Na rynku dostępne są liczne naturalne środki, które pozwolą na zdrową profilaktykę – bez stosowania ciężkiej chemii. Odstraszająco na pasożyty działają – stosowane zewnętrznie, czyli wcierane w sierść - olejki eteryczne z melisy cytrynowej, mięty czy lawendy oraz olej kokosowy i czosnek. Podawane wewnętrznie – w postaci sproszkowanej – świetnie działają drożdże i czystek. Taka profilaktyczna kuracja musi trwać aczkolwiek kilka tygodni, jednorazowe podanie substancji przed spacerem nie pomoże.

Rak skóry u psa

Zmiany nowotworowe to najpoważniejsza z możliwych choroba skóry u psa. Najczęściej występującym rodzajem jest mastocytoma, powstająca w wyniku niewłaściwego podziału komórek tucznych. Komórki te są odpowiedzialne za tworzenie nowych naczyń krwionośnych, a także ochronę organizmu przed pasożytami. Mastocytoma występuje głównie u psów w średnim lub starszym wieku.

Również w przypadku guza jąder lub jajników możliwa jest ogólna zmiana i utrata sierści.

Zaburzenia hormonalne

Przyczyną zmian w strukturze sierści lub powodem wypadania włosów u psa mogą być także problemy z narządami wewnętrznymi lub układem hormonalnym. Najszybciej do zmian na psiej skórze i sierści dochodzi na skutek schorzeń układu pokarmowego i tarczycy. W chorobie Hashimoto, czyli zapaleniu tarczycy, pojawiają się często zmiany dermatologiczne, jak przebarwienia sierści i jej zmatowienie, odbarwienie skóry lusterka nosowego, okolicy odbytu, moszny czy kończyn. W zespole Cushinga, chorobie nadnerczy, dochodzi między innymi do wypadania sierści, częstych infekcji skóry czy ciemnych przebarwień. Skóra staje się też często cienka i przezroczysta jak pergamin. Powodem zmian dermatologicznych u psa są często schorzenia autoimmunologiczne.

Podsumowanie

Jak w przypadku większości chorób schorzenia dermatologiczne występują głównie u osobników młodych, starych lub schorowanych – czyli tych, u których układ odpornościowy nie działa bez zarzutu. Nie lekceważ pierwszych oznak zmian skórnych u Twojego psa – świądu, łupieżu czy krostek – lecz poświęć im trochę uwagi. Zaniedbane choroby skóry szybko mogą przekształcić się w infekcje wtórne, bo zaatakowany pies zwykle mocno się drapie, uszkadzając skórę i pozwalając na wniknięcie patogennych drobnoustrojów do organizmu. We wczesnym etapie dermatozy zwykle bezproblemowo dają się wyleczyć.

Choroby skóry u psa - pytania i odpowiedzi:

1. Jakie są typowe objawy chorób skóry u psów?

Typowe objawy to świąd, zaczerwienienie, krosty, strupy, łuszczenie się skóry, łysienie, nieprzyjemny zapach oraz kompulsywne drapanie i wylizywanie. 

2. Jakie czynniki mogą powodować problemy skórne u psów?

Problemy skórne mogą być spowodowane przez alergie, pasożyty, infekcje bakteryjne i grzybicze, zmiany hormonalne, choroby wewnętrzne, utratę wody, niedobory żywieniowe oraz czynniki środowiskowe. 

3. Czy istnieją domowe sposoby na zapobieganie chorobom skórnym u psów?

Tak, do profilaktyki można stosować naturalne środki takie jak olejki eteryczne, olej kokosowy, drożdże i czystek, a także dbać o właściwą higienę i dietę. 

4. Co robić, gdy zauważymy u psa objawy chorób skóry?

Zaleca się szybką konsultację z weterynarzem, który oceni stan zdrowia psa i zaleci odpowiednie leczenie. 

5. Jak można rozpoznać obecność pcheł u psa?

Pchły można wykryć przez przeczesywanie sierści psa gęstym grzebieniem i poszukiwanie małych czarnych okruchów, które są odchodami pcheł. 

6. Czy świerzb u psa jest zaraźliwy dla ludzi?

Tak, świerzb może być przenoszony na ludzi, dlatego ważne jest przestrzeganie higieny i dezynfekcja środowiska, w którym przebywa zarażony pies. 

7. Jakie rasy psów są predysponowane do atopowego zapalenia skóry? 

Rasy takie jak west highland terrier, cairn terrier, golden retriever, labrador, dalmatyńczyk, seter irlandzki, bokser, chow chow i shar pei mają większą skłonność do atopowego zapalenia skóry. 

8. Czy karmy weterynaryjne mogą pomóc w utrzymaniu zdrowej skóry psa?

Tak, odpowiednio dobrane karmy weterynaryjne mogą wspierać zdrowie skóry, szczególnie w przypadku psów z alergiami lub innymi schorzeniami skórnymi.